2017ko brigadak

  • Mundu asko kabitzen diren mundu baten alde

    Mexikoko brigada “Festival compARTE por la humanidad, frente al capital y sus muros” bixitatzen izan da, gizarte zibila eta EZLNko kideek antolaturiko jaialdian. Aurtengoa bigarren edizioa da eta iada dozenaka dira bertan plazaratutako kultura eta borrokak.

    Jaialdiaren lehen 5 egunak San Cristobal de las Casas hiriko CIDECI unibertsitatean izan dira, eta azken bi egunak Oventik karakol zapatistan. CIDECI unibertsitate indigena bat da, Centro Indigena de Capacitacion Integral - Universidad de la Tierra deiturikoa, zeinean 1989tik gazte indigenei formakuntza eskaintzen zaien.

  • Gora munduko indigenen borroka!

    Miloika dira indigenak Mexikon, eta dozenaka beraien herriak. Nahiz eta jatorrizko herrialdea izan, edo hain zuzen ere horregatik, lehenbizi sistema inperialistak eta ondoren kapitalistak, gehien baztertu dituenak dira. Mexikoko geruza zapalduena eta behartsuena osatzen dute egun. Bi asteetan zehar errealitate honetara gerturatu eta hobeto ezagutzeko aukera eduki dugu.

    Frayba, “Centro de Derechos Humanos Fray Bartolomé de Las Casas”, 1989an sortu zen, Samuel Ruiz apezpikuaren eskutik. Beraien lana Chiapas-eko giza eskubideen urraketak jaso eta aholkularitza juridikoa ematea da, batez ere herrialde indigenen aurkako giza eskubide urraketen kasuetan. Desagerpenak, torturak, lurren bidegabeko desjabetzeak, erailketak… dira eskuartean eduki ohi dituzten urraketak. Prebentzio lanean ere ibiltzen dira, horretarako giza eskubideen nazioarteko begiraleak prestatu eta komunitate indigenetara bidaltzen dituzte, hauen presentzia hutsarekin gatazken intentsitatea murrizten delako, eta giza eskubideen urraketarik gertatuz gero hauek lehen eskutik dokumentatu ahal izateko. Giza eskubideen nazioarteko begirale lan hau izan da guk bi asteetan bete dugun eginkizuna. Bi komunitate ezberdinetan egoteko aukera eduki dugu, bakoitzean astebete igaroaz.

  • Hurbilketa xumea Chiapaseko emakumeen eta generoen borrokara

    Chiapasera egin dugun hurbilketa honetan kontrastez beteriko herrialdea aurkitu dugu. Eten gabe uztartzen dira tradizioa eta modernotasuna, mendeetako ohiturak eta bizimodu berrienak. Kontraste hori orokorra bada ere, era berezian islatzen da emakumeengan. Jakin badakigu, ikusi duguna mendebaldeko begiradaz kutsatuta dagoela, baina saiatuko gara ahalik eta era zintzoenean bizi ahal izan duguna zuenganatzen. 

    Ez da berria, asko idatzi da emakume indigenen egoerari buruz eta jasan ohi duten era guztietako zapalketari buruz: generokoa, klasekoa, etniari dagokiona, erlijiozkoa eta politikoa; honi gehitu behar zaio gurasoek, anaiek, semeek, herrietako jauntxoek eta edozein mestizok eurengan izan dezaken kontrola, baina, obedientzia eta errespetua, batez ere, senarrari zor diote. Botere guneetatik kanpo geratu ohi dira beti, besteak beste, lurraren jabegoa eskuratzeko pairatzen duten diskriminazioa dela medio.

  • Lurrak bere barrenetik dardar egin dezala autonomiazko epizentroekin

    2018an Mexikon hauteskundeak edukiko dituzte, boto zuzenez 6 urteetarako presidentea aukeratzeko, eta baita parlamentua eta senatua osatzeko ere. Hauteskunde bakoitza iristerakoan, horien garrantzia azpimarratzeko beharra edukitzen den arren, Mexikon datorren urtean edukiko dituzten hauteskundeek garrantzi berezi bat hartzen dute behetik eta ezkerretik pentsatzen dutenentzat. CNI-ak (Congreso Nacional Indígena), ordezkari bat aurkeztuko du Mexikoko presidentetzarako, Marichuy, indigena, 524 urteetan zehar jasandako zapalkuntza eta umiliazioaren aurkako sinboloa, eta emakumea, sistema patriarkatu honek gehien sufriarazten duen erdi horren duintasuna ikusgarri egiteko. CNI 1996ko urrian sortu zen, Mexikoko jatorrizko herri, tribu eta nazioentzako elkartasun, gogoeta eta organizazio gune bezala, sistema kapitalistaren aurka borrokatuz, kultura eta herri guztiek lekua edukiko duten Mexiko bat eraikitzeko helburuarekin.

    2016ko urrian, EZLN-k orain arte defendatutakoaren oso bestelakoa zirudien proposamen bat eraman zuen CNI-ren 5.Kongresu Nazionalera: 2018ko hauteskunde presidentzialetara, hautagai independiente moduan, emakume indigena bat aurkeztea. Espero zuten moduan, zalaparta handia sortu zen ordezkari ezberdinen artean, baina eztabaida luze baten ondoren EZLN-ren proposamenak aurrera egin zuen kongresuan. Ondoren, CNI-a osatzen duten ordezkariek beraien herrietara jo zuten, bertako asanbladetan hautagaitzaren inguruko eztabaida eman zedin. Prozesu luze baten ostean eta herri guztietako pertsonen gehiengoak proposamena onartuta, CNI-k hautagaitza bere egin eta publiko egin zuen.