Iritzi artikulua
René Behoteguy Chávez, boliviarra eta Askapenako kidea

Lerrook idazten nabilela, Peruko armadaren balak herri desarmatua erailtzen ari dira Juliacan. Limako oligarkia arrazistaren eta kolonialaren zerbitzura dago Peruko armada, armada kriminala. Herriaren zapaltzaile eta inperialismo estatubatuarraren interesei belaunikatua, zuria. Peru bere ondare bihurtu duen oligarkiak ez du onartzen botereari aurre egin izana Peruko herri indioak, beltzak eta mestizoak, landa eremuko irakasle kitxua eta rondero laborari bat presidente bihurrarazi zutenean. Eta, horregatik, presidente karguaren lehen egunetik, konspiratu egin dute boteretik kentzeko, kongresua erabiliz “diziplinatzeko”, bere garaian haien arbasoek zartailua erabiltzen zuten modura . Izan ere, nahiz eta Castillok askotariko kontzesioak egin dizkien, edo are gehiago, kontzesio horiengatik zehazki, boteretsu sentitu dira herri nahia gutxiesteko.

Hala ere, Peruko herri mobilizatua nazkatuta dago bere pobreziaren truke ordaintzeaz gutxi batzuen aberastasuna, baita multinazional estatubatuarrei eta europarrei beren herrialdeko aberastasunak sistematikoki entregatzeaz ere. Kaleak hartu ditu herriak, benetako eraldaketa bat eskatzeko. Eraldaketa horretarako, ezinbestean, presidente izatera jolasten duen txotxongilo traidoreak uko egin behar du, eta Biltzar Konstituziogilea ezarri behar da, lotura klasista eta kolonialekin etengo duen bestelako Peru bat eraikitzeko.

Herri proiektu horren aurka, indarkeria errepresiogilea lehertu da. Muturreko indarkeria eta legez kontrako Peruko gobernuaren errepresio basatiaren aurreko isiltasun mediatikoa izugarria da; jada dozenaka dira hildakoak. Brasilen kasuan, berriz, alderantziz, ordena indarren pasibotasuna nagusitu da, bolsonaristak Brasilgo instituzio nagusietara sartu zirenean eta txikizioak eragin zituztenean; bide eman zieten bolsonaristei. Neurgailu bikoitz hori ez da berria Abya Yalan, eskuin oligarkikoek estatuaren bitarteko esanguratsuak kontrolatzen baitituzte. Eta, ikusi bezala, herriak ausardiaz erantzuten duenean eta eliteak zuritzen ez dituen presidenteak hautatzen dituenean, ez dute inolako arazorik estatu kolpeak emateko, Bolivian eta Hondurasen gertatu bezala, ezta militarrek “ordena ezar dezatela” eta “gaizki” botatzen duten herriak diziplina ditzatela eskatzeko ere. Hor erakusten dute benetako sena: biolentoak direla, arrazistak, klasistak eta intoleranteak.

Nahiz eta kontinentean zehar herri mugimenduek aurrerapenak izan dituzten eta ezker gobernuak ere iritsi diren boterera, eliteek herri prozesuak sabotatzeko behar adina botere izaten jarraitzen dute, eta ezinbestekoa da hori ulertzea. Pobreziaren aurkako eta herri duintasunaren aldeko borrokei dagokienez mende hasieran nolabaiteko hamarkada irabazia izan bazen ere, Lularen, Evoren, Chavezen edo Correaren gobernuek ez zuten lortu eliteen botere ekonomikoaren oinarriak itotzea, ez baitzuten zalantzan jarri ekoizpen bitartekoen jabetza bidegabea. Hau da, iraultza politikoak sistema kapitalistari azpiak jango dizkion benetako iraultza sozialera igaro behar du, eta horrek botere espazioetan langile klaseak eta herri sektoreak egotea eskatzen du. Atsekabetu egiten nau esateak ezker gobernuen azken olatu hau ahulago eta otzanago ageri dela, eta, tamalez, larrutik ordaindu da; herri mobilizazio izugarri bat, odola eta sakrifizioa.

Langileak, laborariak, indigenak erailtzen jarraitzen dute balek. Gaur Juliacan, atzo Senkatan eta Sacaban, eta baita Medellingo auzoetan ere. Eta pobreenek uzten dute odola etorkizuna argitzeko; ez da bidezkoa aldaketa estetiko hutsengatik uztea. Edo errotik eraldatzen dira gure herriak katez lotzen dituzten egitura kapitalista eta kolonialak, edo, lehenago edo beranduago, botere ekonomikoaren jabeek, beren armadaz eta aparatu produktiboaren kontrolaz, garaitu egingo gaituzte. Zeren, berniz demokratikopean aurpegi argiki faxista ezkutatzen duen eskuin oligarkiko bati ari gara aurre egiten. Eta, Durruti handiak esango lukeen modura, “faxismoari ez zaio kontra egiten, birrindu egin behar da”.

                       Euskera

Oihu honekin gogorarazten dira 2013ko urtarrilaren 9an Parisen turkiar zerbitzu sekretuek frantses estatuaren konplizitatearekin eraildako hiru militante kurduak: Sakine Cansiz (Sara), Fidan Dogan (Rojbin) eta Leyla Saylemez (Ronahi).

Ez da lehen aldia estatu batetako zerbitzu sekretuak beste estatu batetan aritzen direna kontrainsurgentzia lanetan eta militante iraultzaileak erailtzen dituztena. Klase kapitalistek bere dominazioari eusteko beharrezko duten errepresioaren parte da jokatzeko modu hau. Kondor Plana eta Gladio Operazioa ekar ditzakegu gogora, adibidez.

Kondor Plana Latinoamerikan egindako errepresio politikoko eta estatu terrorismoko kanpaina bat izan zen. Hilketak eta inteligentzia operazioak barneratzen zituen, ofizialki 1975ean hasi zen ezartzen, diktadore eskuindarren bidez. Programaren xedea zen Latinoamerikan errotzen zebilen pentsaera, ekinbide eta antolaketa sozialista eta komunista erauztea.
Gladio Operazioa berriz, IIMG ostean CIAk eta MI6k diseinatutako plana izan zen, eta hainbat herrialde kapitalistatan kokatutako eliteko talde armatu paramilitar sekretuek osatzen zuten. Gerra zikin eta bandera faltsuko ekintzak egin zituzten talde marxista, anarkista, abertzale, etab.-en kontra; finean, statu quo kapitalistari eusten zion hegemonia zalantzan jarriko zuen orori. Euskal Herriaren borrokaren historian halako gertakari ilunak baditugu, zoritxarrez: Hotel Monbar, Joxi Lasa eta Joxean Zabala, Argala, Jon Anza... ezaguna zaigu Estatu frantsesaren isiltasuna eta itsutasuna gerra zikinari dagokionean.

Alfonso Sastrek esan bezala “terrorismo esaten zaio ahulenen gerrari, eta gerra esaten zaio -baita gerra garbia ere- indartsuenen terrorismoari”. Hortik abiatu, eta guk baieztatuko dugu terrorismo esaten zaiola langile klasearen borrokari; gerra edo errepresioa, berriz, burgesiaren eta klase kapitalisten indarkeriari. Langile klasearen borroka, herri langileen borroka, ez da jendarteak onartutako zerbait, hedatuta baitago zerbait “txarra”, “kaltegarria”, “ordena sozialaren kontrakoa”, “bakearen kontrakoa”, “bizikidetzaren aurkakoa” dela. Modu honetan, ideologikoki dominazio kapitalista eta hortik eratorritako zapalkuntzak legitimatzeaz/normalizatzeaz gain, honi aurre egiteko bideak eta aukerak kriminalizatzen ditu de facto hauek abiatu baino lehen.

Borroka ideologikoak eremu honetan garrantzia handia du. Sistema kapitalistak langile klase otzana behar baitu bere dominazioa mantendu ahal izateko, antolatu eta borrokatuko ez den langile klasea. Honetarako, bere ikuskeran, borrokatzea onartezina den zerbait gisa txertatzea lortzen badu, lortuko du bere asimilazioa. Eta ez hori bakarrik, bere askapenerako bidea irekitzen ari diren borrokalariei hain beharrezko zaien legitimazioa ukatuko die. Hona hemen diskurtso antiterroristen helburu nagusietako bat; Euskal Herriaren kontrako borrokan ardatz estrategiko izandako ZEN Planaren gakoetako bat ere borroka ideologikoa zen.

Honek ere azaltzen du abenduaren 23an Parisen beste hiru militante kurdu erail izana, Evîn Goyî (Emine Kara), Abdullah Kızıl, Mîr Perwe. Komunikabideetan hiltzaileak “aurrekari arrazistak” zituela esan bazen ere, erailketa hau ezin da banatu, aipatu dugun diskurtso antiterroristak finkatzen duen orubetik. Europar Batasunak PKK talde terroristen zerrendan du eta hainbat dira atxilotu, espetxeratu eta Turkiara entregatutako militanteak; kurdu izatea eta bere herriaren aldeko lana egitea kriminalizatzen ari dira.

Kurdistan, Euskal Herriaren moduan, sistema kapitalistari kalte handia egiten dion herri langilea da. Ezinbestekoa zaio hauen askapen nazional eta soziala antolatuko duen edozein mugimendu deuseztea eta honetarako beharrezko zaizkion tresna guztiak erabiliko ditu ikusi dugun moduan. Are gehiago krisi testuinguru honetan, non klase kapitalistek euren dominazioa bermatzeko beharra duten. Europar Batasunaren baitan ere dinamika hauek ematen ari dira, eta Estatuek euren tresneria errepresiboa indartzeari ekin diote edozein disidentzia paretik kentzeko helburuarekin.

Honen aurrean elkartasun internazionalista inoiz baino garrantzitsuagoa da, erasoak areagotuko baitira. Argi utzi behar dugu euren askatasunaren alde borrokan ari diren herriak bakarrik ez daudela. Horregatik Sara, Rojbin eta Ronahiren erailketaren 10. urteurrenean ozen oihukatzen dugu...

Biji Berxwedana Kurdistan!

Azaroaren 19an Turkiak eraso berria burutu zuen herri kurduaren kontra Rojavan (Siriako Ipar Ekialdean) eta Basurren (Irakeko Iparraldean), berriro ere terrorismoaren kontrako borroka aitzaki. NATOko kide den potentzia honen erasoak etengabeak badira ere, oraingoan jauzi kualitatiboa eman duela esan daiteke, erasoaren dimentsioa eta hura burutzeko erabilitako indarra kontutan harturik.

Azaroaren 19an Turkiak eraso berria burutu zuen herri kurduaren kontra Rojavan (Siriako Ipar Ekialdean) eta Basurren (Irakeko Iparraldean), berriro ere terrorismoaren kontrako borroka aitzaki. NATOko kide den potentzia honen erasoak etengabeak badira ere, oraingoan jauzi kualitatiboa eman duela esan daiteke, erasoaren dimentsioa eta hura burutzeko erabilitako indarra kontutan harturik.

Urteak dira Turkiak etengabeko presioa eta erasoak egiten dituela eremu honetan, eta 2021etik aurrera arma kimikoen erabilera ere salatzen hasi zen Kurdistango askapen mugimendua. Egunotako hau, beraz, segida horretan kokatu behar dugu, ezinbestean.

Hasieratik azpimarratu dugu Askapenatik Turkiaren helburu nagusia Ekialde Hurbileko potentzia bilakatzea dela, bere barne egoera ahultzen ari denean sakoneko krisi ekonomiko eta politikoan murgilduta. Hau , jakina, mundu mailan NATOk et AEB-k daramaten ofentsiba inperialistaren baitan ulertu behar da.

Turkiak azken urteak Errusiarekin harremanetan eman baditu ere (S 400 misilen erosketa, Siria eta Kurdistango egoeretatik eratorritako egoera ezegonkorrak eragindakoa elkarrizketak,...); AEBekin eta, ondorioz, NATOrekin zituen harremanei eusten asmatu du. Modu honetan agerian geratu da, une honetan behintzat, AEBk eta Turkiak elkar behar dutela bakoitzaren burgesiaren interesak babesteko, haien arteko harremana kontraesan nagusi izatera iritsi gabe.
Baina era berean, Turkiak autonomia handia lortu du, horregatik du gaitasuna Errusiarekin harremanak garatu eta hauek estutzeko AEBekin talka izan gabe. Are gehiago, Europar kapitalaren zati handi batek (tartean Euskal Herrian kokatutakoak ere bai) Turkia erabili du Errusiarekin harreman komertzialak zeharka bada ere sendotzen jarraitzeko, hala, Errusiari beraiek ezarritako santzioak ekiditeko.

Turkiak, estrategia desberdinen baitan, bere burua giltza gisa kokatu nahi du, lehengaiez hain aberatsa eta estrategikoki hain garrantzitsua den eremu kurdua bere menpe mantenduz. Eta helburu honetan bloke burges desberdinen  babesa du, honela azal daiteke bere autonomia, erlatiboa bada ere.

Testuinguru honetan, Euskal Herrian herri kurduaren eta bere askapen prozesuaren aldeko elkarretaratze eta protestak izan dira mugimendu internazionalistatik bultzatuta. Guztietan salatu da Turkiaren papera eta izaera faxista, baita NATOren inplikazio eta babesa ere.

Hala, Askapenatik ikusten dugu oraindik ere NATOren aurkako su izpiak pizturik dirauten arren, urrun gaudela 1986an herri gisa eman genion ezezko indartsu horretatik, eta egungo testuinguruak ez du honetan laguntzen. Ukrainaren bitartez NATOk abiatutako erasoaldiaren ondoren, asko izan ziren egoeraren larritasunak bultzatuta (tartean Errusiar inbasioaren argudioa erabilita) inperialismoaren arma kriminal hau babestera jo dutenak.
Bestalde, aste honetan jakin dugu Estatu Espainoleko aurrekontuak onartu direla espainiar Kongresuan. Tartean, NATO finantzatzeko aurrekontua nabarmen igo da, eta 2029an BPGren %2a bertara bideratzeko helburua erdiesteko pauso sendoak eman dira.

Euskal internazionalistok ezin dugu hau salatu gabe utzi. Arbuioa baino ezin digu eragin Espainiar gobernu ustez aurrerakoiak eta hura babesten dutenek beren politika sozialak herrien zapalkuntzan oinarritzeak. Egun pairatzen ari garen kapitalismoaren krisi honetan, hobe dugu errealitateaz jabetu eta horren arabera antolatzea eta borrokatzea.
Euskal Herritik ez ditugu gainontzeko herri langileen zapalkuntzak onartuko; halaber, kapitalismoa bizirik dagoen bitartean ez da herri librerik izango. Hori dela eta, Euskal Herrian borroka antolatuz, gainontzeko herri langileekin batera sistema hau suntsitzera goaz.

Ondorioz, Euskal Herriko langile klasea NATOren kontra indarrak metatzera dei egiten dugu. NATO dagoen bitartean ez Kurdistan, ez gainontzeko herriak ez baitira aske izango.