TURISTOKRAZIA

Grezia Europako eta munduko herrialde bisitatuenetako bat da. 10 milioiko biztanleria duen herrialde honek 2022. urtean 27 milioi turista jaso zituen, hau da, ia biztanleriaren hirukoitza. Helburua baina, 2019. urtean lortu ziren datu historiko garaienak berriro lortzea da (31 milioi). Sektore honetako zerbitzuek BPGren % 18 ematen diote nazioari; Atenas hiriburua, Santorini, Mykonos, Rodas, Corfú, Creta eta Calcídica dira herrialdeko helmuga turistiko nagusiak.

Greziako ekonomian nekazaritza ez da oso garrantzitsua izan urte askotan, lur sail txikietan antolatuta baitago landa eremua. Bigarren sektoreari dagokionez, Greziak Lehen Mundu Gerraren ondoren sortutako industria gehienak (eta inoiz ez garatuegiak)  Bigarren Mundu Gerran eta hurrengo gerra zibilean suntsitu ziren. Hortaz, hirugarren sektorean oinarritutako ekonomia garatu egin da azken 70 urteetan.

Gaur egungo Greziako turismoa 1960an eta 1970ean hasi zen loratzen, masa-turismoa izenarekin ezagutu zen garaian. Garapen hau ez da kasulitatez ematen; Europar Batasunak berrantolakuntzarako erabiltzen duen garai honetan, Grezia “Europako hondartza” izateko plana diseinatzen du, horrela Greziako herriak botere internazionalekiko duen dependentzia erreproduzituz beste behin ere. Agerikoa da orduztik noren interesetan izan diren herri honetan aurrera eramandako planifikatutako proiektu turistiko guztiak. Kapital atzerritarrek egindako inbertsioetan oinarrituak dira gehienak, eta onura gutxi dakarzkie Greziako herritarrei.

1960ko hamarkadatik aurrera, eskala handiko proiektuak egin ziren hotelak eta beste instalazio batzuk eraikitzeko, eta horrek nazioarteko turisten hazkundea eragin zuen. Nazioarteko ekitaldiek, hala nola 2004ko Olinpiar Jokoek eta 2006ko Eurovision Jaialdiak (Atenasen egin ziren biak), herrialdeko turismoa bultzatzen lagundu zuten neurri handi batean. Azpimarragarria da Olinpiar jokoen prestaketa arintzeko legedia urbanistikoetan aldaketak egin zirela. Gerora ez ziren atzera bota, eta ordutik azpiegiturak eraikitzeko bidea erraztu dute. Bestalde, kultura-azpiegitura handiek, Akropoli Berriko Museo Berriak adibidez, herrialdeko turista-fluxuari lagundu zioten. Bestalde, aipatzekoa da Tesalonika Europako gazteen hiriburua izan zela 2014an.

Aurtengo brigadan zehar, arlo desberdinetan lanean dauden kolektibo zein proiektuekin hitz egiteko aukera eduki dugu, eta uneoro presente egon den gaia izan da, erresistentzia zein herri eraikuntza prozesu guztiak zeharkatzen baititu eredu ekonomiko honek. Hurrengo lerroetan, arlo desberdinetan duen eragina eta honen inguruko hausnarketa batzuk elkarbanatuko ditugu.

[...]

BARRIKADETAN DANTZAN: NO TAV MUGIMENDUA

Arnas luzeko erresistenzia: hiru hamarkada borrokan

Italiar Estatuko iparraldean, Alpeetan, 30 urtez Abiadura Handiko Trenaren (AHT) obrak oztopatzea lortu duen herri borrokalari bat dago: ongi etorri Val di Susa-ra! “No Tav” 90eko hamarkadan sortu zen herri mugimendua da, 2000. hamarkadaren erdialdean egonkortutakoa. 

Mugimendu horren ibilbidean bi inflexio puntu egon dira: Venaus-eko eta Maddalena-ko gertaerek markatutakoak. Venausen 2005.urtean AHT-ren ibilbidea aldatzea lortu zuten. Une hartan “presidioa” (lurraren okupazio iraunkorra) erabili zen lehen aldiz, azken 30 urtetan mugimenduarentzat hain garrantzitsua izan den tresna. Urte batzuk geroago Maddalena herrian beste presidio bat eraiki zen “Libera Repubblica de la Maddalena” izendatutakoa. Okupazioak hilabete iraun zuen eta, lursaila birjabetzeaz gain, bizitza komunitario, formakuntza eta espermentazio politikorako gune bihurtu zuten. Hilabete pasata, astebeteko istiluen ondoren, Estatuak presidioa desalojatzea lortu zuen. Orduan errepresio fase bortitza hasi zen, gaur egun oraindik dirauena. Horren adibide da gure egonaldian zehar gauzatu duten operazio poliziala:

https://twitter.com/Brigadak2022/status/1683536274747998210?t=rWLYO318pj75hzqu44p27A&s=19

[...]

GREZIA MODERNOA, SUBORDINAZIO ISTORIO BAT

Historia luzea du Greziar nazioak, baina honen historia modernoa laburtu beharko bagenu, 1829 urtea ezarri beharko genuke, Otomandar inperioarengatik independizatu zen urtea, hain zuzen ere. Denborarekin herrialdearen mugak eta biztanleriaren jatorria aldatuz joan diren arren, ukaezina da bilakaera honetan, greziarrek atzerriko potentziekiko izan duten dependentzia politiko, ekonomiko eta militarra. Ez da kasualitatea beraz, Greziar Erreinuaren lehenengo urteak arautu zituzten hiru alderdiak, Alderdi Errusiarra, Frantsesa eta Ingelesa izatea, bakoitzak ikuspegi politiko propioa izanik ere, heuren jatorrizko herrien interesen alde ekiten zutelarik.

Iraultza liberalen eta nazio estatuen sorreraren mendean zehar, hainbat gerrak eragin handia eduki zuten Greziar Erreinuaren bizitza politikoan, ekialdean zeuden otomandarrak arerio politiko nagusiak izan zirelarik. Garai honetan, greziarrek nabarmen egin zuten aurrera mugen hedapen geografikoari dagokionez.

Kontuan hartu beharra dago XIX mendea industrializazioaren urteak izan zirela Britania Handia, Alemania edota Italiako bezalako herrietan. Europako hainbat erresuma eta errepublikak euren ekonomia modernizatu zuten eta honek klase gizartearen sorrera ekarri zuen. Grezian ordea, oso bestelako garapen sozioekonomikoa gauzatu zen, Europako beste potentzia nagusiekiko dependentzia zela eta, ez baitzen urte haietan zehar inolako industriarik garatu. Horren ondorioz, ez zen sekula Grezian produkzio bitartekoen jabetza eta ekonomiaren gaineko kontrola zuen burgesia nazional indartsurik egituratu, eta horren ordez, norberaren posizio soziala indartu eta kanpoko herrien interesen menpe jardungo zuen aristokrazia baino ez zen existitu.

Venizelos eta Metaxasen moduko politikariek arautu zuten barne mailako politika XX mendean zehar, baina ahultasuna eta beste potentzia batzuekiko menpekotasuna agerikoa zen oraindik ere, eta Lehenengo Mundu Gerra heldu zenean, Otomandarrek ez zuten greziarren neultratasuna onartu. Gerra Handia 1918an bukatu zen, nahiz eta handik hilabete batzuetara Greko-turkiar Guduak egin zuen eztanda. Greziako Erreinua eta sortu berria zen Turkiako Errepublika hiru urtez borrokatzen egon ostean, guda amaierara heldu eta bien artean lurralde eta biztanleriaren banaketa egin zen. Esate baterako, Esmirnako hiriko biztanleria guztia helendarra izanik ere, hiria Turkian mantendu zen, bertako herritar guztiak Greziara bidaliz. Aldi berean, gehiengo islamiarra zeukan mendebaldeko Traziako lurraldea, Greziaren barne gelditu zen eta gobernuak minoria bezala onartu zituen.

[...]

[EUS] [CAS] [ENG]

Iritzi artikulua
Iñaki Etaio, Askapenako kidea

Latinoamerikako eta Karibeko Estatuen Erkidegoa (CELAC) eta Europar Batasuneko estatu eta gobernu buruek uztailaren 17an eta 18an Bruselan egindako goi-bilera aurreko goi-bileratik 8 urtera heldu da. 2015eko irudiak bilatzean, Evo, Correa, Rousseff, Santos, Merkel, Rajoy, Hollande, Tsipras... ikusiko ditugu. Denbora tarte horretan gertaera asko gertatu ziren. Eskuinak eta ultraeskuinak arnasa hartu zuten Abya Yala– Latinoamerikan (Bolsonaro, Estatu-kolpea Bolivian, Limako Taldearen gorakada, Guaido txotxongiloaren auto-aldarrikapena eta Venezuelako ordezkari zilegi gisa Estatu askok onartzea, bereziki europarrek...). CELAC, Bravo ibaiaren hegoaldean dauden estatuen elementu integratzaile gisa, oso ahulduta geratu zen. Amaitu berri den gailurrera, eskualdeko indarren beste korrelazio batekin iritsi zen, sozialdemokraziarantz dezente eskoratuagoa eta, horri esker, makroeskualde hori ahots bateratuagoarekin eta sendotasun handiagoarekin aurkeztu zen Europa kolonial eta inperialista zaharraren aurrean (azken hamarkadetan, munduko taulan zuen eragina ez galtzeko ahaleginetan dabilen Estatuen batasuna, hain zuzen). Europar Batasuna oso behartsu heldu zen gailur honetara, Ukrainako gerrak nabarmenki areagotu duen energia- eta lehengai-iturrien premiaren menpe.

Parte-hartzaileek sinatutako hotsandiko adierazpenaren 41 puntuak irakurtzen baditugu (Nikaraguaren salbuespenarekin, Ukrainako gerrari buruzko erreferentziak ez partekatzeagatik), paperean geratuko diren topikoak aurkituko ditugu (erresiliente hitza agertu behar zen... eta agertu zen), nahiz eta puntu batzuk garrantzitsutzat jo daitezkeen, ikuspuntu sinboliko batetik baino ez bada ere. Esklaboen salerosketa gizateriaren aurkako krimentzat onartzea adibide horietako bat da. Ez du ezer konpontzen, baina Europako kapitalaren jatorrizko metaketaren elementuetako bat mahai gainean jartzen du. Kubarekiko blokeoari dagokionez lurraldez kanpoko xedapenen aurka agertzea beste puntu garrantzitsu bat da; are gehiago, EBk AEBekiko izan duen mendetasun eta lerrokatze historikoa kontuan hartuta, Ukrainako egungo gerra-egoeran areagotu dena. CELACek Malvina uharteei buruz historikoki izan duen posizioa EBk berak aintzat hartzea ere nolabaiteko oihartzuna izaten ari da. Giza eskubideen errespetuaren gai korapilatsuari dagokionez, adierazpenak eskubide horien definizio zabala jasotzen du, eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalak eta garapenerako eskubideak ere barneratuz; eta, giza eskubideei heltzean, objektibotasunaren eta hautakortasunik ezaren beharra aipatzen du, baita politizazioa eta bi neurri desberdin erabiltzeari uzteko beharra ere. Europa zibilizatuaren ustezko nagusitasun morala apur bat minduta atera omen zen...

[...]