Greziaren azken urteetako historia datorkigu burura, Atenasera iritsi bezain pronto. Historia hori ezinbestekoa da gaur egungo Greziaren koiuntura politikoa zein ekonomikoa ulertzeko.

[...]

7 urte geroago, “Troikari Ezezkoa” ausardiaz eta erresistentziaz beteriko ariketatzat gogoratzen da. Hala ere, herrialdeko botere publikoen traizioak eta Europako botak Greziako lepoan, langile-klaseari sekulako kaltea egin diote, bai eskubide material eta sozialen eremuan, bai antolatzeko aukeretan.

Europako eliteek beste ekonomia krisi-ziklo bat datorrela esanez mehatxatzen dute, eta ozen aldarrikatzen dute haren jatorria pandemian eta Ukrainako gerran dagoela. Hala ere, hegoaldeko ekonomia askok, batez ere Greziakoak, ez dute krisia besterik ezagutu duela 15 urtetik hona. Erreskateak ezarritako baldintzek, hain zuzen ere, zorra, prekarietatea eta pobrezia areagotu dute. Lehen memorandumean, Greziako zorra BPGaren %120koa zen; orain, %200etik gorakoa da, eta EBZak ezarritako interes-tasa %3koa da. Greziako ekonomia erabat bahituta dago. Hala, egungo baldintzak kontuan hartuta, 100 urte beharko liratezke zorra ordaintzeko. Are gehiago, ekonomia gehiago tertziarizatu da: EBn sartu aurretik, Greziako nekazaritza-ekoizpena BPGaren %13 zen, orain %3 baino ez da. Erosteko ahalmena jaitsi egin da, % 12,1eko inflazioa eta gutxieneko soldaten eta pentsioen murrizketa sistematikoa direla eta, eta, ondorioz, Grezia, EBn, posizio prekarizatuenetako eta menpekoenetakoan dago.

Greziak argi erakusten du, burgesiaren eta bere kapitalen metatze-zikloa eta irabazi-tasa bermatzeko, kapitalismoak duen erantzun bakarra esplotazio handiagoa, kapital-kontzentrazio handiagoa eta indarkeria eta errepresio handiagoa dela. Hori bera frogatzen dute Alexandros Grigoropulosen, Pavlos Fyssasen eta Vassilis Magoradoren erailketek. Haiek gogoratu nahi ditugu; erresistentzia antifaxistaren adibide, poliziak eta Amanecer Dorado alderdi politiko neonaziak erailak.

Ekainaren 29an eta 30ean NATOren goi-bilera izango da, Madrilen. 1949an sortu zenetik, lehen aldia izango da Estatu espainiarrean halako goi-bilera bat egingo dena eta, bilera hori, aurretik ezarrita bazegoen ere, besteak beste, Ukrainian eragindako gerraren inguruan neurriak hartzeko erabiliko dute. Erakunde militarra sortu zutenetik, Mendebaldeko burgesiak bere interes ekonomikoak defendatzeko armada izan da, eta bestelako bake gudarostetzat saldu nahi badigute ere, argi geratu da Ameriketako Estatu Batuetako nahiz Europar Batasuneko burgesien kapitala babesteko bakarrik balio duela, beharrezkoa dutenean ofentsiba militarrera jo eta behar dituzten herrialdeak inbaditzeko (Irak, Libia, Siria, Yemen,...).

Aurtengo goi-bilera, alde batetik, Donbasseko erresistentzia zapaltzeko erabiliko da; izan ere, 2014an faxismoaren aurka altxatu zirenez geroztik, gai izan dira, neurri batean, Europar Batasunaren hedapen ekonomiko eta militarra gelditzeko. Bestetik, Mendebaldeaz harago, mundu mailako armada bihurtu nahi dute, eta hori zehaztuko da, hain zuzen ere,  Madrilgo goi-bileran. Azken urteotan, ez dezagun ahaztu, askotariko mugimendu militarrak egiten ari da NATO, Ukrainiako gudaz gain; badira munduan Mendebaldeko burgesiari interesatzen zaizkion beste hainbat fronte, hala nola Txina, Artikoa, Afrika eta Latinoamerika.

Aurreko inbasio inperialistetan bezala, gizateriaren aldeko gudatzat saltzen digute Ukrainian gertatzen ari dena, baina benetako izaera ezkutatzen digute. Asko izan dira gudaren aitzakiapean langile klaseari egindako erasoak; adibide argiak dira, besteak beste, lehengaien prezio igoera, energiaren prezio ordainezinak, askatasun zibilen ukapena... Baina neurri horiek ez ditu gudak sortu, aurreko bi urteetan Covid pandemiaren aitzakiapean hartutako neurriak birusak sortu ez dituen bezala. Burgesiaren ofentsibaren aurrean gaude, langile klaseak hamarkadetako borrokaren bidez lortutako garaipenak suntsitu eta beren irabazi tasa handitzen ari baitira.

Ofentsibaren aurrean bake abstraktuaz hitz egiten duten eragile eta alderdi politikoek egoera ezkutatzen dute, eta ofentsibaren babesle bihurtzen dira. Zentzu horretan, parlamentuan dauden alderdi politiko guztien erantzukizuna salatu behar dugu, bai gobernu autonomoek, bai zentralak hartutako neurri inperialistak babesteagatik. Burgesiak behar dituen neurri legalak babestean, langileriaren aurka egiten dute eta, hala, herri langileok erresistentziarako daukagun eskubide eta beharra suntsitu.

Beharrezkoa da aliantzak sortzea sistema beraren menpe gaude herrion artean eta, guri dagokigunez, bereziki, Estatu espainiar zein frantsesaren eta Europar Batasunaren aurka elkarrekin antolatzea. Nor bere herritik, baina estrategia konpartituekin. Zentzu horretan, NATOren goi-bilera Madrilen izatea ez da euskal langileriarentzat arrotza, ez da ez dagokigun zerbait; badagokigu. Azken finean, NATO Euskal Herrian dago; aipatu izan ditugu, behin eta berriz, hori erakusten duten hamaika adibide. Areago, internazionalismoa borrokan ari garen herrion behar estrategikoa da. Ez dugu lortuko Euskal Herri sozialista, ez baditugu borrokan ari diren herriekin aliantzak egiten. Kasu honetan, NATOren txotxongiloa den Estatu espainiarrak jazartzen gaituen herriok aritu behar gara elkarrekin. Beraz, internazionalistak garen heinean, gure beharra da, Gaztelan borrokan ari direnekin batera, guztiok zapaltzen gaituen tresna inperialistaren aurka antolatzea.

Horrenbestez, Euskal Herritik, dei egiten dugu NATOren aurka antolatzera. Hartu parte datozen deialdietan, eta salatu inperialismoa eta haren babesleak.

NATO, ez hemen, ez inon!
Hamaika herri, borroka bakarra!

Iritzi artikulua
Xabier Lasa, Askapenako kidea

Mamu bat dabil Europan barrena: komunismoaren mamua. Horrela hasten da duela 174 urte idatzitako Manifestu Komunista. Sozialismoaren utopia zaharra zientzia bilakatzen hasia zegoen ordurako. Owen, Saint-Simon, Fourier eta antzeko utopisten eskutik lehenago, nola Flora Tristan eta beste hainbeste emakumeren borrokatik ikasiz, sozialismo zientifikoaren bidea arakatzen hasi ziren Marx eta Engels. Garai berean egin zuten eztanda iraultza burgesek, Europako herrialde ugaritan; langileek bultzatutako, baina burgesiaren interesek gidatutako iraultzak. Oraindik ere, ez zen langile-programa osaturik, garai hartan.

1871ko martxoa izan zen, hain zuzen ere, lehen langile programarekin ereindako matxinada. Vive la Commune! leloaren atzean, jendarte berri baten aldarria ezkutatzen zen; eta, aldarriaz harago, gorpuztu ere egin zen ideia. Langile armatuak Parisko kaleak hartu zituzten, barrikaden atzean, eta praktikara eraman zituzten beste jendarte eredu baterako oinarriak, 2 hilabetetan zehar. Langileriaren zuzenbideak ordezkatu zituen erregimen burgesaren legeak. Poliziaren ordez, herri miliziak; delegazioaren ordez, ordezkaritza. Funtzionarioak deuseztatu eta kargu aldagarriak jarri zituzten administrazio publikoan. Mahai gainean jarri zen langileon boterea artikulatu zuen lehenetariko esperientzia, burgesiaren estatua komunarengatik aldatu zutenean. Langileriak bere interesak defendatuko zituen programa eta egitura formak loratu zituen.

Kapitalismoa bere fase gorenera iritsita zegoen ordurako, fase inperialistara. Munduko lurralde gehienak Europako potentzien artean banatu zituzten, baina, aldi berean, kolonizatutako herrietako erresistentziak ere loratzen hasi ziren. Aurretik Abya Yalan gertatu bezala, Afrikako eta Asiako herriak altxatu egin ziren Europako metropolien kontra. Garai hartan, entzutetsuak izan ziren frantziarren eta britainiarren sarraskiak, bai Algerian, bai Indian. Hala iritsi zen Lehen Mundu Gerra, munduko potentzia handien arteko gerra interburgesa. Kapitalismoak goia jotzen duenean, krisitik ateratzeko duen aukera bakarra izan ohi da gerra.

Bitartean, sozialdemokraziaren barruan eztabaidak areagotu ziren. Hainbat faktorek erreformismoari ateak ireki zizkioten Europako alderdi gehienetan, besteak beste, Europako parlamentarismoak, kolonietako sarraskien aurrean izandako arduragabekeriak eta nazionalismoaren gorakadak. Asko izan ziren eztabaidak, II. Internazionalean; horietako ugari argitu zituzten eta dizkigute, batetik, Kautsky-k, Berstein-ek, Oto Bauer-ek, eta, bestetik, Zetkin-ek, Rosa-k, Liebnick-ek, Lenin-ek eta beste hainbestek. Eztabaida teorikoak bezain praktikoak; eraginkorrak bezain tragikoak. Milioika langilek galdu zuten bizia Gerra Handian langile klasea burgesia nazionalen esku uzteagatik, nahiz eta 1917ko iraultzarako oinarriak jarri ziren bertan eta klase gudatik herrion bakera kontsigna praktikara eraman.

Izan ere, XX. mendea iraultza sozialisten mendea izan zen Europan. Sobietar Iraultzaren ostean, mendearen lehen erdialdean, iraultza saiakerak biderkatu egin ziren Europako herrialde gehienetan: Alemaniako kontseiluak, Italiako langile borrokak, Irlandako askapen gerra eta James Connollyren sozialismo abertzalearen lehen pausuak... Kooperatibismoaren, kontzejismoaren eta iraultza saiakeren hamarkadak izan ziren. Faxismoaren gorakadak eta erreformismoaren traizioak  30eko hamarkadarako gerrara bidean jarri zuten berriro ere Europa, eta askotariko faxismoen aurkako bataila odoltsuari aurre egin behar izan zitzaion. Erresistentzia handia izan zen, ordea: brigada internazionalak, makiak, partisanoak, armada gorria... Eta 1945eko maiatzaren 9ko garaipenean gorpuztu zen epika iraultzailea, ekialdeko herri errepublikei bide eman ziena, hala nola Alemaniako Errepublika Demokratikoari, Jugoslaviari, Txekoslovakiari, Errumaniari eta Hungariari. Deskolonizazio prozesuak azkartu zituen eta nazio askapen prozesuentzat bultzada izan zen, bai Afrikan, bai Asian, bai Europan. Esperientzia hark aukera eman zuen arlo ugaritan esperimentatzeko: kulturan, ekonomian, baita pertsonen arteko harremanetan ere.

Orduko hainbat gertaerek eman zioten gaur egungo fase historikoari hasiera, besteak beste, petrolioaren krisiak, Margaret Thatcherren There is no alternative ideiak, Sobietar Batasunaren erorketak eta Europar Batasunaren eraketak. Gutxika, pentsamendu erreformista gailendu egin zitzaion pentsamendu iraultzaileari, egondako erresistentziei muzin egin gabe. Horren guztiaren ondorioz, ofentsiba kapitalista ekonomiko, politiko, militar eta kulturalak inoiz baino bortitzago kolpatu zuen langileria, eta langile antolaketak birrindu zituen. Indibidualismoa, errepresioa eta bizi baldintzen okertzea zirela-eta, areagotu egin zen nork bere burua salba zedin irtenbide ez-antolatuak bilatzeko joera. Elkarrekintza handitu beharrean, denok denon kontra jarri gintuzten lanean. Historiaren amaiera ote?

Baina errealitateak behin eta berriro azaleratzen du boteredunek ezkutatu nahi dutena, dominazio sistema kapitalistaren baitan, bizitza ez dagoela inolaz ere ziurtatuta. Gerrak, pandemiak, gosea, hondamendi ekologikoa... Sistema honek sortzen dituen ondorioak dira; eta txikituz joan beharrean, handituz doaz, urtez urte. Hori guztia horrela izanik, argi ikusten da, Tatcherren hitzak hartuta, alternatibarik ez dugula. Beraz, ezinbestekoa da kapitalismoa gaindituko duen sistema eraikitzea, espezie bezala bizirik iraun nahi badugu; eta oraindik eraikitzeko dagoen historia da sozialismoarena. Izandako esperientziek erakusten digute jendartea antola daitekeela beste modu batzuetan, eta aurretik izandako akatsak zuzentzeko aukera ere ematen digute.

Horrenbestez, gaur gaurkoz, guri dagokigu porrotetik ikasi eta sozialismoaren eraikuntza historikoarekin bat egitea. Aurreko belaunaldiek egin bezala, bandera gorriaren azpian, burgesia langileon interesetara makurraraziko duen jendarte eredu bat egingarri bihurtzea. Euskal Herritik hasita, beste nazio zapalduekin batera, langileon proiektua gorpuztu arte. Historia ez dadin amaitu, jarrai dezagun borrokan.

APURTU KAPITALAREN EUROPA!

Maiatzaren lehena munduko langileriaren eguna bada ere, berez, langileen borrokarako egun  izendatu zen 1889an. II. Internazionalak ezarri zuen egun hura aldarrikapen eguntzat, 3 urte lehenago Chicagon gertatutako sarraskiaren ondoren. Garai hartan, askotarikoak ziren langileriaren alde lan egiten zuten antolakunde eta mugimenduak, baina internazionalismoaren oinarria hartuta, munduko langile guztiok etsai berdina dugula, alegia, nazioarteko aliantzen beharrezkoatasuna aldarrikatzeaz haratago, Internazionalak sortu zituzten.

Asko izan dira azken berrehun urteetan sortutako nazioarteko aliantza eta estrategiak. Internazionalak izan arren ezagunenak eta nazioarteko borroka komuna abiatu zutenak, gerora ere egon dira aztertu beharreko egitura politikoak. II. Mundu Gerra amaitu eta Europa Gerra Hotzean murgilduta zegoen bitartean, kolonizatuta zeuden herri langileen askapena hasi zen. Afrikako eta Asiako herriek jarraipena eman zieten Abya Yalako askapen borrokei, baina, azken horretako neokolonizazio prozesua saihesteko, Bandungko konferentzia (1955) sortu zuten, independentzia lortu berri zuten herrialdeen arteko aliantza bideratzeko asmoz. Hamaika urte beranduago, 1966an, Afrika, Asia eta Abya Yalako hainbat Estatu, mugimendu eta alderdik Tricontinentala sortu zuten Habanan. Kolonialismoaren, neokolonialismoaren eta inperialismoaren aurkako aliantza sinbolikoetatik harago, herrion arteko elkartasun praktikoaren beharrezkotasuna aldarrikatu zuten. Betebehartzat definitu zuten, hain zuzen ere, Konferentziaren parte ziren mugimenduek babesa eta laguntza (ekonomikoa, politikoa nahiz militarra) ematea borrokan ari ziren herri langileei.  

Gaur egun halako egiturarik ez daukagun arren, badira munduan zehar sortu diren eta sortzen ari  diren aliantza estrategikoak, Abya Yalan, Hego Afrikan, Ekialde Hurbilean... Europako herri langileoi gure lurraldean antolatzea dagokigu, beti ere herri bakoitzaren izaera errespetatuz; izan ere, aliantzak ez dira soilik estatuen artekoak izan behar, nazio zapalduak eta askapen mugimenduak ere aliantzen parte izan behar dira.

Mundu osoko langileria antolatua egon behar bada ere, Euskal Herriko langileriari, zehazki, hemen antolatzea dagokigu; alde batetik, Euskal Herria nazionalki eta sozialki askatuko duen langile mugimendu iraultzailea antolatuz, komunismoa ipar izango duena, eta bestetik, Europan gaudenez, eta frantziar eta espainiar estatuen zapalkuntzaren menpe gauden heinean, bi estatu horien eta Europar Batasunaren aurka borrokan jarraituz. Horretarako, ezinbestean, Europako herri langileekin bat egin eta estrategia nahiz egitura komunak bultzatu beharko ditugu.

Askapenatik, Euskal Herria sozialista eraikitzeko lan egiten jarraitzera dei egiten dugu, burgesiaren eta beren kolaboratzaileen aurkako borroka izango baita Euskal Herriak estatu propioa izateko bidea, Euskal Herri langilea askatzea baita gainontzeko herriei egin diezaiekegun ekarpenik handiena.

Hamaika herri, borroka bakarra!

Gora munduko langileria!
Gora Euskal Herria Sozialista!

2022ko maiatzaren 1ean
Askapena, Euskal Herriko Erakunde Internazionalista